تفاوت کلید حرارتی و کلید کامپکت

از تجهیزات الکتریکی میتوان به قطع کننده مدار اشاره کرد که جهت کلید زنی و محافظت از مدار الکتریکی به کار می‌رود. امکان دارد قطع کننده مدار، عبور جریان از طریق مدار را به صورت دستی و خودکار انجام متوقف کند. کلید های مدار به دسته های مختلفی از جمله MCB، MCCB، MCPB، RCCB، ACB، OCB، VCB و... دسته بندی می‌شود. در این مقاله ابتدا به کلید حرارتی، کلید کامپکت و سپس به تفاوت کلید حرارتی و کلید کامپکت پرداخته می‌شود.

کلید حرارتی Motor Protection Circuit Breaker

کلید حرارتی که به اختصار به آن کلید MPCB گفته می‌شود در دسته بندی قطعات محافظتی قرار دارد. کلید حرارتی از قطعاتی همچون فیوز مینیاتوری، کلید و بی متال تشکیل شده است. کلید حرارتی از موتور وسیله برقی مورد نظر در برابر بار اضافی و اتصال کوتاه حفاظت می‌نماید. بنابراین از کلید حرارتی به عنوان قطعه محافظتی استفاده می‌شود. این قطعه دارای قابلیتی است که در صورت افزایش جریان یا اضافه بار بتواند الکترو موتور را از منبع ورودی جدا نماید. کاربرد کلید حرارتی شامل: کلید زنی مدارات موتوری، محافظت قابل تنظیم برای بار اضافی مغناطیسی و حرارتی، حفاظت از موتور الکتریکی در برابر انواع خطاهای الکتریکی و ایجاد تاخیر حرارتی برای روشن شدن موتور برای داغ شدن موتور در اثر بار اضافه. همچنین اگر بخواهیم از مزایای استفاده از کلید حرارتی بگوییم می‌توان به قدرت قطع بالای کلید حرارتی، استفاده از کلید حرارتی برای مدارات جریان بالا، رنج گسترده کلید حرارتی، مقاومت بالای کلید حرارتی در برابر بار هی لحظه ای و بدون قطعی، قابلیت فرمان پذیری و کنترل کلید حرارتی اشاره نمود.

کلید اتوماتیک کامپکت Moulded Case Circuit Breaker

کلید اتوماتیک کامپکت که به اختصار به آن MCCB گفته می‌شود یک شکن قابل قطع زیر بار است که برای محافظت اتصال کوتاه و اصافه بار در موتورها و سیستم روشنایی، صنعتی و مصرف کننده های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر کلید اتوماتیک کامپکت برای محافظت و قطع کردن مدار در برابر برگشت جریان و یا افت ولتاژ بیش از حد مجاز و کشیده شدن جریان اضافه توسط مصرف کننده (اضافه بار) و اتصال کوتاه مدار استفاده می‌شود. کلید های اولیه ابعاد و اندازه بزرگتری داشتند و به علت فشرده شدن و کوچک شدن به این شکن ها کلید اتوماتیک کامپکت می‌گویند. کاربرد کلید اتوماتیک کامپکت شامل: حفاظت در برابر اضافه جریان، حفاظت در برابر خطاهای الکتریکی و تغییر وضعیت قطع یا وصل بودن. همچنین اگر بخواهیم به مزایای کلید کامپکت اشاره کرد می‌توان به ارزان تر بودن کلید کامپکت نسبت به کلید هوایی، قابل تنظیم بودن کلید کامپکت، سریع تر بودن زمان پاک سازی کلید کامپکت از فیوز، اشغال کمتر کلید کامپکت در فضای تابلو برق و همچنین کلید اتوماتیک کامپکت نیازی به تعمیر و نگهداری ندارد.

تفاوت کلید حرارتی و کلید اتوماتیک کامپکت

در این بخش به تفاوت کلید های حرارتی MPCB  و کلید کامپکت MCCB می‌پردازیم:

• کلید های حرارتی برای روشن و خاموش کردن موتور ها به صورت دستی استفاده می‌شود و از موتور در برابر آسیب های احتمالی محافظت می‌نماید. کلید های اتوماتیک کامپکت برای تقسیم قدرت و حفاظت از مدار های فشار ضعیف و موتور استفاده می‌کنند.
• کلید های حرارتی در مقابل بار اضافی بر روی موتور، اتصال کوتاه، از دست دادن فاز و کاهش ولتاژ مورد استفاده قرار می‌گیرند اما کلید های اتوماتیک کامپکت از موتور در برابر بار اضافی و اتصال کوتاه محافظت می‌کند. کلید های کامپکت می‌توانند برای حفاظت در برابر کاهش ولتاژ، مشکلات ارت و مشکلات فازی به کار بروند ولی برای اینکار باید قطعات اضافی روی آن‌ها نصب شود.
• کلید حرارتی با هدف حفاظت از موتور طراحی شده است ولی کلید های کامپکت به صورت عمومی برای حفاظت از مدار طراحی شده است.
• کلید حرارتی حداقل جریان بار را با توجه به جریان بار کامل موتور تنظیم می‌کند. کلید کامپکت بار اضافی، اتصال کوتاه وو تاخیر رفت و برگشت را با توجه به کاربرد تنظیم می‌نماید.
• کلید های حرارتی بر اساس جریان بار کامل موتور ها و حداکثر جریان اتصال کوتاه انتخاب می‌شود اما کلید های کامپکت بر اساس حداکثر جریان بار و حداکثر جریان اتصال کوتاه انتخاب می‌شود.
• کلید های حرارتی می‌توانند در برابر جریان اولیه استارت موتور بدون اینکه مدار دخالتی کند، دوام بیاورند. کلید های کامپکت زمانی که به عنوان محافظت کنند پشتیبان موتور به کار می‌رود، اگر بر اساس جریان بار کامل انتخاب شده باشد ممکن است در مدار دخالتی کند پس هنگام انتخاب کلید اتوماتیک کامپکت باید بر اساس جریان استارت موتور انتخاب گردد.
• کلید های حرارتی دارای یک نوار دو فلزی برای محافظت در برابر اضافه بار می‌باشد. این نوار را می‌توان در دو مقدار متفاوت تنظیم نمود.  جریان نامی کلید های اتوماتیک کامپکت را می‌توان از 40 درصد تا 100 درصد مقدار اسمی آن تنظیم کرد.
• در مدار ها موتور هایی که کلید حرارتی را پشتیبانی می‌کند نیازی به بی متال نیست. اما در کلید های اتوماتیک کامپکت بی متال نیاز است.
• کلید حرارتی می‌تواند از موتور در برابر بار اضافی و اتصال کوتاه مدار محافظت کند. کلید های اتوماتیک کامپکت فقط می‌توانند به حفاظت در برابر اتصال کوتاه باشند از این رو رله اضافه بار (بی متال) و کنتاکتور مورد نیاز است.
• با کلید حرارتی می‌توان موتور را به صورت دستی روشن و خاموش کرد و کنتاکتور اختیاری است اما برای روشن و خاموش کردن دستی با کلیدهای اتوماتیک کامپکت به کنتاکتور نیاز است.
• بعضی از کلید های حرارتی ویژگی دارند که به صورت اتوماتیک به علت بار اضافه خللی در عملکرد موتور بهه وجود بیاورند و موتور را دوباره روشن کنند اما کلید های اتوماتیک کامپکت این امکان را ندارند.