کلید کامپکت اشنایدر
کلید کامپکت یک نوع کلید اشنایدر قابل قطع زیر بارالکتریکی است که اتصال کوتاه و اضافه بار را در موتورها و سیستم روشنایی، صنعتی و مصرف کننده های دیگر را حفظ می‌کند، به عبارت دیگر
کلید کامپکت به منظور محفاظت و قطع کردن مدار در برابر برگشت جریان و یا افت ولتاژ بیش از حد مجاز و کشیده شدن جریان اضافه توسط مصرف کننده (اضافه بار) و اتصال کوتاه مدار کاربرد دارد. به علت فشرده شدن و کوچک شدن به این قطع کننده ها
کلید کامپکت می‌گویند. کلید اتوماتیک کامپکت قابل قطع زیر بار است، پس می تواند مدار را در حالتی که برق شبکه وصل است، قطع کند. این ویژگی در مدارات فشار متوسط و قوی به عنوان یک مزیت به حساب می آید.
ویژگی کلید کامپکت اشنایدر
- عایق بسیار قوی است.
- حفاظت مغناطیسی با بالاترین ضریب اطمینان را دارد.
- قابلیت اندازه گیری فاکتورهای مختلف الکتریکی را دارد.
- رنج جریانی از ۱۶ تا ۱۶۰۰ آمپر می‌باشد.
- حداکثر ولتاژ قابل تحمل ۶۹۰ ولت می‌باشد.
- حداکثر ظرفیت قطع در اتصال کوتاه از ۲۵ تا ۲۰۰ کیلو آمپر در ولتاژ ۴۱۵ ولت است.
- یک ، دو، سه و چهار پل تولید می‌شود.
مزایای کلید کامپکت اشنایدر
- آماده بهره برداری در هر لحظه، کلید خودکار پس از قطع مدار در اثر جریان زیاد و یا هر عامل دیگری
- با کمک کنتاکت های فرعی که در کلید کامپکت اشنایدر قرار داده شده است، می‌توان وضعیت کلید را در هر حالت (قطع، وصل یا وقوع خطا) و در اتاق فرمان ارسال کرد.
- نحوه عملکرد کلید کامپکت به گونه ای است که اگر کلید کامپکت اشنایدر را بر روی یک مدار اتصال کوتاه شده ببندیم، ضمن عمل بسته شدن، رله اضافه جریان کلید به سرعت وارد عمل شده و مدار را قطع می‌کند.
کاربرد کلید کامپکت اشنایدر
- موتورهای الکتریکی را حفظ می‌کند.
- تجهیزات فشار ضعیف در قسمت های تجاری، ساختمان های صنعتی، مسکونی و اداری را حفظ می‌کند.
- قابلیت اندازه گیری، پردازش و نمایش اطلاعات بر روی صحفه نمایشگر اشنایدر یا روی درب های تابلو را دارا می‌باشد.
- تاسیسات الکتریکی با ارتباط به نرم افزارهای مانیتورینگ در شبکه Modbusرا مدیریت می‌کند.
- کاربرد گسترده در بسیاری از صنایع مانند صنایع سیمان، صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و …
انواع کلید کامپکت
کلیدهای کامپکت با حفاظت‌های اضافه بار، اتصال کوتاه و نشتی جریان زمین به دو گروه زیر تقسیم می‌شوند:
- کلید اتوماتیک کامپکت غیر قابل تنظیم
- کلید اتوماتیک کامپکت قابل تنظیم
اجزای سازنده کلید کامپکت اشنایدر
قاب: قاب فضایی عایق شده را برای نصب و نگهداری تمام اجزای قطع کننده به وجود می‌آورد. قاب از یک رزین کامپوزیت ترموست یا یک پلی استر شیشه ای ساخته می‌شود تا استحکام بالایی داشته باشد.مکانیزم عملیاتی: باز و بسته شدن کنتاکت ها با مکانیزم عملیاتی صورت می‌گیرد. سرعت باز و بسته شدن با سرعت حرکت دسته نیز تعیین می‌شود.
خاموش کننده قوس: کارکرد اصلی لوله های قوس الکتریکی شامل تقسیم، خنک کردن و خاموش کردن ایمن قوس الکتریکی می‌باشد.
واحد تریپ: واحد تریپ مغز کلید مدار است. واحد تریپ شرایط مختلف خطا را حس می‌کند. وقتی که عیوب را تشخیص داد، مدار شکن را خاموش یا باز می‌کند. دو نوع واحد تریپ داریک یکی از نوع الکترومکانیکی و دیگری نوع الکتریکی می‌باشد
کنتاکت ها و پایانه ها: یک کلید کامپکت اشنایدر دارای مجموعه ای از کنتاکت های متحرک و کنتاکت های ثابت می‌باشد که به کنتاکت های ترمینال وصل می‌شوند
انواع کلید کامپکت بر اساس کار
کنتاکت ها را می‌توان با استفاده از دسته عملیاتی یا عملکرد موتوری باز یا بسته کرد. هنگامی که کنتاکت باز یا بسته می شود، در موقعیت قرار می‌گیرد تا زمانی که میله حرکت فعال شود یا موقعیت آن به صورت دستی تغییر کند.
نوع تریپ الکترومغناطیسی
کلید کامپکت نوع تریپ الکترومغناطیسی دارای نوارهای دو فلزی هستند. در حالت جریان بیش از حد، نوار دو فلزی تغییر شکل می‌دهد و به میله تریپ برخورد می‌کند. نوار تریپ ضمیمه ای را باز می کند که کنتاکت های متحرک را نگه می دارد و کلید مدار قطع می شود.
نوع تریپ الکترونیکی
کلید کامپکت نوع تریپ الکترونیکیجریان را از طریق کلید برق به طور مداوم توسط یک میکروکنترلر با استفاده از ترانسفورماتور جریان کنترل می‌گردد. ترانسفورماتورهای جریان، میزان جریان عبوری از هر فاز کلید کامپکت را احساس می‌کنند. بسته به بزرگی جریان، واحد تریپ الکترونیکی در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، نوار تیپ را فعال می‌کند:
- جریان بیش از جریان نامی تنظیم شده برای یک دوره زمانی خاص باشد
- اگر جریان بیش از حد تعیین شده تریپ جریان لحظه ای باشد
مواردی که واحد تریپ به صورت مکانیکی
کلید کامپکت را ترک می‌کند:
اضافه بار حرارتی: در شرایط غیر عادی جریان، حرارت بین عایق و هادی به وجود می‌آید اگر این شرایط ادامه داشته باشد باعث ایجاد اتصال کوتاه در مدارخواهد شد.
اتصال کوتاه مدار: شرایط اتصال کوتاه تنها با قطع مدار قابل کنترل است که در این حالت کلید اتوماتیک اتصال کوتاه را تشخیص می‌دهد و سریعاً جریان مدار را متوقف و از ایجاد آسیب‌های عمده جلوگیری می‌کند.
خطای زمین: این خطا یک نوع اتصال کوتاه است که در نتیجه اتصال فاز به زمین بوجود می‌آید، معمولاً جریان‌های خطای زمین به اندازۀ کافی بزرگ نیستند که توسط کلید اتوماتیک قابل شناسایی باشند با وصل ماژول حفاظت زمین به کلید اتوماتیک متصل این خطا توسط کلید اتوماتیک قابل شناسایی خواهد شد.
تفاوت تریپ الکترونیکی با الکترومغناطیسی
واحدهای تریپ الکترونیکی در مقایسه با تریپ الکترومغناطیسی پیچیده تر هستند. مشخصات تریپ را می توان از واحد تریپ تنظیم کرد. این باعث می شود در مقایسه با سایر دستگاه های حفاظت مدار، انعطاف پذیرتر و همه کاره تر شوند.
تجهیزات جانبی کلیدهای اتوماتیک کامپکت
مجموعه ای از تجهیزات جانبی که می توانند بر روی
کلید اتوماتیک کامپکت نصب و بهره مندی شوند، عبارتند از:
کنتاکت های کمکی (AUX CONTACT): این کنتاکت های باز و بسته (NO و NC) جهت استفاده در مدار فرمان به کار می روند و وضعیت قطع و وصل کلید را مشخص و نمایان می کنند.
کنتاکت خطا (TRIP CONTACT): زمانی که در نتیجه وقوع خطای اضافه بار (Over Load)، کلید به حالت تریپ برود، این کنتاکت فعال می شود و با استفاده از آلارم یا سیگنال اپراتور از قطع شدن کلید آگاه می شود.
لازم به ذکر است که این کنتاکت در هنگام قطع شدن دستی کلید عمل نمی کند.
رله شنت (SHUNT RELAY): این رله در صورت اعمال ولتاژ در بازه 70 تا 110 درصد ولتاژ نامی، عمل می کند و کلید را قطع می نماید. همچنین، قابلیت تولید یک سیگنال در خروجی را داراست و برای کنترل و فرمان دادن به کلید از راه دور استفاده می شود. یکی از دلایل نصب رله شنت این است که گاها نیاز است کلید بدون وقوع خطای خاصی قطع شود. برای این منظور، رله شنت در داخل MCCB یا در کنار کلید هوایی قرار می گیرد و با تحریک آن، کلید را قطع می کند. به عبارت دیگر، این رله در مدار فرمان در موقعیتی قرار می گیرد که در صورت وقوع یک خطای خاص، کلید اتوماتیک قطع گردد.
رله افت ولتاژ یا آندر ولتاژ (Under Voltage Relay): این رله در صورت کاهش ولتاژ بوبین به کمتر از 70 درصد ولتاژ نامی، عمل می نماید و
کلید کامپکت را قطع می کند. همانند رله شنت، می تواند همزمان با قطع کلید، یک سیگنال در خروجی تولید کند. رله افت ولتاژ در دو مدل UVR و UVRD تولید می شوند و تفاوت این دو رله در زمان قطع آن ها قرار دارد. در مدل UVR، رله به محض افت ولتاژ از حد مجاز عمل می نماید و کلید را قطع می کند، اما در مدل UVRD، این عمل با تاخیر زمانی انجام می شود.
عملکرد این رله به صورت زیر است:
- در صورت کاهش ولتاژ به حدی که کلید کمتر از یک مقدار مشخص شود، مدار را قطع می کند.
- تا زمانی که ولتاژ کلید به مقدار مشخص نرسد، اجازه وصل به کلید را نمی دهد.
موتور: موتور برای اتوماتیک کردن عملیات قطع و وصل کلید اتوماتیک به کار می رود. این موتور همچنین امکان ورود مجدد کلید به مدار را بعد از عمل قطع را فراهم می کند. از طریق موتور، می توان
کلید اتوماتیک کامپکت را به صورت دورکنترلی کنترل کرد و همچنین از طریق دکمه های مربوط به موتور، کلید اتوماتیک را به صورت دستی از نزدیک قطع و وصل کرد. کلیدهای اتوماتیک کامپکت با مکانیزم موتوری از دوام مکانیکی بسیار بالا و عملکرد قابل اعتماد برخوردار هستند.
راهنمای جامع نصب کلید کامپکت (MCCB)
نصب کلیدهای اتوماتیک کامپکت (MCCB) یکی از بخش های کلیدی در تأمین ایمنی و بهینه سازی عملکرد سیستم های برقی است. این فرآیند شامل مراحلی است که هرکدام به دقت و دانش فنی بالایی نیاز دارند. در ادامه، مراحل نصب به صورت منظم و دقیق تشریح شده است:
- مرحله ۱: شناسایی گیره ریز
- مرحله ۲: نصب کلید اتوماتیک
- مرحله ۳: تأمین جریان الکتریکی
- مرحله ۴: ایجاد خاصیت آهن ربایی در بوبین
شناسایی گیره ریز
در ابتدا باید گیره ریز کلید اتوماتیک شناسایی شود. این قطعه کوچک، اما حیاتی، نقش اصلی در فعال سازی عملکرد کلید دارد.
ویژگی های گیره ریز: معمولاً درون کلید قرار دارد و ممکن است زیر یک پوشش مخفی شده باشد. این قطعه با حرکت مکانیکی باعث باز یا بسته شدن کلید می شود.
روش شناسایی: کلید را با دقت بررسی کنید تا موقعیت گیره ریز را پیدا کنید. در صورت نیاز، بخش هایی از کلید را باز کنید تا به گیره دسترسی داشته باشید.
نصب کلید اتوماتیک
پس از شناسایی گیره ریز، کلید در محل موردنظر نصب می شود. این مرحله نیازمند دقت بالا است تا از عملکرد صحیح و ایمنی کلید اطمینان حاصل شود.
مراحل نصب: کلید را در موقعیت تعیین شده (مانند پنل برق یا دستگاه) قرار دهید. گیره ریز را به درستی در محل اتصال قرار دهید تا کلید در جای خود محکم شود.
تأمین جریان الکتریکی
برای عملکرد کلید، باید جریان الکتریکی به بوبین آن تأمین شود. این مرحله شامل مراحل زیر است:
- تعیین نیازهای جریانی: بررسی ولتاژ و جریان موردنیاز کلید بر اساس نوع و عملکرد آن.
- انتخاب منبع تغذیه: انتخاب منبعی مناسب مانند برق شبکه یا باتری های محلی.
- اتصال ایمن: اتصال جریان به بوبین باید کاملاً ایمن و با رعایت استانداردهای ایمنی انجام شود.
- بررسی اولیه: پس از تأمین جریان، عملکرد بوبین را برای اطمینان از کارکرد صحیح بررسی کنید.
ایجاد خاصیت آهن ربایی در بوبین
با ورود جریان الکتریکی به بوبین، خاصیت آهن ربایی ایجاد می شود که باعث عملکرد کلید می شود.
مراحل عملکرد
تولید میدان مغناطیسی: جریان الکتریکی میدان مغناطیسی ایجاد می کند که هسته فلزی کلید را جذب می کند.
جذب هسته فلزی: هسته فلزی به میدان مغناطیسی واکنش نشان داده و به سمت آن حرکت می کند.
جابه جایی کلید: این حرکت باعث باز یا بسته شدن کلید می شود.
بررسی نهایی عملکرد کلید
در این مرحله، عملکرد کلید به صورت کامل بررسی می شود تا از صحت و ایمنی آن اطمینان حاصل شود. موارد بررسی:
- حرکت هسته فلزی و تغییر حالت کلید (باز یا بسته شدن).
- قفل شدن کلید در موقعیت موردنظر.
- عملکرد خودکار و ایمنی کلید در شرایط مختلف.
نصب کلیدهای اتوماتیک کامپکت نیازمند دانش فنی و دقت بالا است. با رعایت این مراحل، عملکرد ایمن و بهینه کلید تضمین می شود. توصیه می شود این فرآیند توسط متخصصان انجام شود و پس از نصب، تمامی اتصالات و عملکرد کلید به دقت بررسی شود تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود. اجرای صحیح این مراحل باعث افزایش ایمنی سیستم های برقی و جلوگیری از آسیب های احتمالی خواهد شد.